مشکلات استفاده افراطی از سرکوب

مکانیسم سرکوب یکی از رایج ترین مکانیسم‌های دفاعی در دیدگاه فروید، روان تحلیل‌گر مشهور است. این راهبرد برای حفاظت از روان انسان در برابر فشارهای شدید به‌کاربرده می‌شود. درنتیجه به‌طور معمول، مسئله‌ای طبیعی است؛ اما مشکل زمانی شروع می‌شود که از این روش به‌صورت افراطی و ناسازگارانه در مواجهه با همه مشکلات استفاده شود. در این شرایط روشی که ذهن انسان برای سلامتی روان به کار می‌برد، خود مسئله‌ساز می‌شود. همین موضوع لزوم آشنایی با مکانیسم سرکوب و مسائل مرتبط با آن را به خوبی نمایان می‌کند. برای آشنایی با روانکاوی کلیک کنید.

فهرست مطالب

مکانیسم دفاعی سرکوب
مشکلات استفاده افراطی از سرکوب
نکاتی در رابطه با مکانیسم سرکوب
- فراموشی
- رؤیا
- لغزش های زبانی
- فوبیاها
مثال های مکانیسم دفاعی سرکوب
انواع مکانیسم دفاعی سرکوب
مکانیسم دفاعی سرکوب چگونه ایجاد می‌شود؟
نشانه های ناشی از استفاده از مکانیسم دفاعی سرکوب
- سخن پایانی

برای دریافت مشاوره در زمینه مکانیسم سرکوب می‌توانید در هر ساعت از روز برای مشاوره تلفنی از طریق شماره 02191002360 و یا از طریق تلفن ثابت با شماره 9099070354 جهت ارتباط با برترین متخصصان در مرکز مشاوره روانشناسی ذهن نو تماس حاصل نمایید.

مکانیسم دفاعی سرکوب

نخستین بار فروید، بنیان‌گذار رویکرد روان تحلیل‌گری، اصطلاح مکانیسم‌های دفاعی را به کار برد. او بیان کرد که لایه شخصیتی «ایگو» برای آنکه از خود در برابر اضطراب و فشارهای گوناگون محافظت کند، از یک سری راهبردهای مقابله‌ای بهره می‌گیرد. به‌عبارت‌دیگر، هنگامی‌که بخش ناخودآگاه انسان قادر به پردازش اطلاعات پرتنش یا آزاردهنده نیست، از تعدادی مکانیسم دفاعی استفاده می‌کند. یکی از این رویکردهای مقابله‌ای، «مکانیسم سرکوب» نام دارد.

راهبرد مقابله‌ای سرکوب به این صورت تعریف می‌شود:

(واکنشی دفاعی که شخص سعی می‌کند با استفاده از آن، موضوعات ناخوشایند یا اتفاقات دردناک را نادیده بگیرد؛ با این روش ایگو می‌تواند از میزان فشار و عذاب ناشی از موضوع رخ‌داده، بکاهد.)

بر طبق نظر فروید، سرکوب کردن یک راهبرد بسیار ابتدایی و خام برای مقابله با حوادث ناراحت‌کننده به‌حساب می‌آید. بااین‌حال این مکانیسم به طرز فراوانی بین افراد جامعه مورداستفاده قرار می‌گیرد. برای مثال، زنی را تصور کنید که به‌تازگی فرزند خود را ازدست‌داده است، اما به‌طور ناخودآگاه این رویداد را از یاد برده و به‌طور مکرر برای کودکش خوراکی آماده می‌کند یا ظرف غذای او را نیز هنگام سرو غذا روی میز قرار می‌دهد. البته لازم به ذکر است که سرکوب با توهم یا هذیان فرق دارد.

در توهم یا هذیان، فرد باور دارد که فرزندش نمرده است و یا اینکه ادعا می‌کند هنوز صدای کودکش را از اتاق‌خواب می‌شنود. این در حالی است که در سرکوب، شخص از یاد می‌برد که دیگر نیازی به گذاشتن ظرف غذا برای فرزندش نیست. برای آشنایی با سایر انواع مکانیسم های دفاعی کلیک کنید.

مشکلات استفاده افراطی از سرکوب

همان‌طور که قبلاً گفته شد، مکانیسم‌های مقابله‌ای روشی مفید برای حفظ سلامت روانی افراد است. این راهبردها کمک می‌کنند تا بتوانیم از پس فشارهای ذهنی حاد بربیاییم. بااین وجود، به کار بردن افراطی این راهبردها نیز مثل هر شیوه دیگری باعث اخلال در زندگی مردم خواهد شد. مثلاً درصورتی که مادر هرگز نتواند با مسئله مرگ فرزندش کنار بیاید، در ادامه ممکن است سایر اعضای خانواده را آزار دهد. به‌علاوه اینکه خود او نیز به‌مرور ازنظر روانی دچار مشکلاتی مزمن‌تر خواهد شد.

افزون بر این، سرکوب کردن بیش‌ازحد می‌تواند روی سیستم‌های عصبی مغز اشخاص تأثیر بگذارد. درنتیجه احتمال دارد که فرد دچار مسائلی از قبیل فراموشی تجزیه‌ای گردد. به‌عبارت‌دیگر، ممکن است که مادر به‌طور کامل خاطرات مربوط به مرگ فرزند خود را از یاد ببرد. این کار اگرچه باعث کاهش تنش او می‌شود، اما نمی‌توان آن را به‌عنوان سبکی سازگارانه در نظر گرفت.

نکاتی در رابطه با مکانیسم سرکوب

در دهه‌های اخیر پژوهش‌های مختلفی در مورد مکانیسم‌های مقابله‌ای و ارتباط آن‌ها با سایر موضوعات روان‌شناختی یا فیزیولوژیکی انجام‌شده است. این تحقیقات منجر به فهم بهتر این راهبردها ازجمله سرکوب گشته است. دو حوزه فراموشی و رؤیا ازجمله مهم‌ترین مفاهیمی هستند که به آن‌ها دست پیدا کرده‌ایم. این مفاهیم به شرح زیر است. برای تغییر و شناخت این مکانیسم می‌توانید مشاوره فردی دریافت کنید.

فراموشی

آیا سرکوب همان فراموش کردن است؟ برای پاسخ به این پرسش باید گفت که سرکوب، راهکاری ناهشیار از جانب ایگو است تا فرد مسائل پرتنش را از یاد ببرد. این کار کمک می‌کند که انسان تا هنگامی‌که از نظر ذهنی آماده پذیرش و تحمل درد حادثه رخ‌داده شود، پردازش اطلاعات آن را به تأخیر اندازد.

اما فراموشی‌های معمول که برای هر انسانی و در هر موضوعی می‌تواند اتفاق بیافتد، مکانیسم دفاعی به‌حساب نمی‌آید. برای توضیح دادن علت فراموشی‌های عادی می‌توان این‌طور توضیح داد:

ذهن انسان همواره در پی جمع‌آوری، پردازش، خلاصه‌سازی و ذخیره اطلاعات مفید است. بر این اساس، طبیعی خواهد بود که بعد از مدتی، اتفاقات و داده‌های بی‌ارزش را از حافظه هشیار خارج کند. درنتیجه ما نسبت به بسیاری از مسائلی که در طول روز با آن‌ها مواجه می‌شویم، چیزی به یاد نمی‌آوریم.

رؤیا

مسائلی که توسط مکانیسم‌های دفاعی به حیطه ناهشیاری انسان وارد می‌شوند، تلاش می‌کنند تا از مسیرهای دیگری خود را به سطح هشیار برسانند. یکی از این راه‌ها، رؤیا است. بسیاری از اطلاعات سرکوب‌شده هنگام خواب وارد محتوای رؤیاها می‌شوند.

البته لازم به ذکر است که این مسائل قبل از هر نمودی در خواب، از طریق مکانیسم «نمادین سازی» تغییر می‌یابند. این امر به خاطر محافظت از سلامت روانی شخص به‌صورت خودکار انجام می‌شود. لذا در موارد پاتولوژیک، روانکاوان با استفاده از روش‌هایی ازجمله تحلیل رؤیا تلاش می‌کنند تا به ریشه اصلی ناراحتی مراجع پی ببرند. برای آشنایی بیشتر با نظریه های زیگموند فروید کلیک نمایید.

لغزش های زبانی

فروید بر این باور بود لغزش های زبانی نیز ناشی از مکانیسم دفاعی سرکوب است. چرا که ما افکار و احساسات ناخوشایند خود را سرکوب کرده و در جایی که نباید به صورت ناخودآگاه آنها را آشکار می‌کنیم. مثل زمانی که اسم همسر سابق خود را جلوی همسر فعلی می‌آوریم.

فوبیاها

فوبیاهای نمونه بارزی دیگری برای این موضوع هستند که چگونه خاطرات و احساسات سرکوب شده؛ می‌توانند به شکل ترس های غیرمنطقی بروز کنند. برای مثال فردی که در دوران کودکی توسط عنکبوت گزیده شده است؛ در دوران بزرگسالی از آنها می‌ترسد.

مثال های مکانیسم دفاعی سرکوب

اگر بخواهیم مثال هایی از بروز مکانیسم دفاعی سرکوب را که در زندگی روزمره ما نقش دارند؛ بیاوریم می‎توانیم از موارد زیر یاد کنیم.

کودکی را در نظر بگیرید که در دوران کودکی خود توسط والدین مورد آزار و اذیت قرار گرفته است. او تمام خاطراتش را فراموش می‌کند و هیچ چیز از دوران کودکی خود به یاد نمی‌آورد؛ اما در زمان بزرگسالی در ارتباط با والدین دچار مشکل است.

و یا فردی که در ارتباط با دیگران همواره از طعنه و کنایه استفاده می‌کند نیز در حال استفاده از مکانیسم دفاعی سرکوب است. چرا که این نشانه ای از یک خشم پنهان در افراد می‌باشد.

انواع مکانیسم دفاعی سرکوب

ماهیت مکانیسم دفاعی سرکوب در فراموش کردن است. اما این مکانیسم دفاعی می‌تواند به شکل های دیگری نیز بروز کند. برخی معتقدند که مکانیسم های انکار، جابه جایی، والایش و پسرفت نیز نوعی مکانیسم دفاعی سرکوب محسوب می‌شوند.

مکانیسم دفاعی سرکوب چگونه ایجاد می‌شود؟

بروز مکانیسم دفاعی سرکوب در افراد در دو مرحله انجام می‌شود. این مکانیسم یا به صورت اولیه در افراد است که از همان زمان تولد خاطرات ناخوشایند به ضمیر ناخودآگاه انتقال می‌یابد و یا به صورت ثانویه کودک متوجه می‌شود که با انجام برخی از کارها دچار استرس و اضطراب می‌گردد. در این حالت این موضوعات را سرکوب کرده تا دچار مجازات و تهدید نشود.

نشانه های ناشی از استفاده از مکانیسم دفاعی سرکوب

بر اساس تحقیقاتی که در این زمینه انجام شده است؛ مشخص شد که استفاده از مکانیسم دفاعی سرکوب در افراد با نشانه هایی مثل فشار خون بالا، بیماری های پوستی، خستگی، چاقی، سردرد، سرگیجه، درد گردن، سینه و شکم همراه است. از لحاظ روانی نیز این مکانیسم افراد را دچار استرس و افسردگی می‌کند.

در برخی موارد شاهد این موضوع هستیم که افراد با وجود مکانیسم دفاعی سرکوب دچار بی حسی شده و به رفتارهایی مانند اعتیاد به الکل و یا استفاده افراطی از شبکه های اجتماعی روی می‌آورند.

سخن پایانی

در مورد انواع مکانیسم های دفاعی در نظریه فروید مخصوصا مکانیسم دفاعی سرکوب، مناقشات زیادی وجود دارد. چرا که این پیامدهای ناشی از این مکانیسم ها، سلامت روان افراد را دچار مشکل می‌کند. اما از طرف دیگر می‌تواند استرس و اضطراب افراد را کاهش داده و باعث شود تا برخی از احساسات و خاطرات ناخوشایند خود را هرگز به یاد نیاورند. به همین دلیل بهتر است در این مورد حتما با روانشناس مشورت کرده و از وجود آنها آگاه شویم.

منبع: مکانیسم سرکوب

:: بازدید از این مطلب : 1

امتیاز مطلب : 0

تعداد امتیازدهندگان : 0

مجموع امتیاز : 0